In de kwantummechanica kunnen 'objecten' zo beschreven worden dat ze op twee plaatsen tegelijk zijn. Voor ons is dat 'onbegrijpelijk'.
Ons brein kan het denkbeeld 'bi-positionele objecten' niet vertalen in een ééndrachtige handeling. Mijn leerlingen zouden zeggen: meneer, ik kán niets [aanvangen] met dit denkbeeld.
We snappen wel wat er wordt bedoeld met 'bi-positionele objecten'. Dat wil zeggen, we kunnen beschrijven wat een bi-positioneel object is: het is één ding dat zowel hier als daar is.
De vraag is echter: hoe kan één ding zowel hier als daar zijn?
Als één ding hier en daar is, dan kan het niet één ding zijn!
In de metafysica echter bestaan er 'zaken' die zowel hier als daar kunnen zijn. Het zijn 'eigenschappen' of 'kwaliteiten' (en dus geen 'objecten').
Rood is bijvoorbeeld een kwaliteit die op dit ogenblik op verschillende plekken in de wereld kan worden aangetroffen.
Je bent dan ook geneigd om te denken dat de wereld bestaat uit twee 'domeinen' (=substanties): objecten en kwaliteiten.
Als kwantumfysici spreken over bi-positionele objecten, dan vraag je je af of ze niet beter kunnen spreken over bi-positionele kwaliteiten.
Heisenberg beschouwde zijn 'matrix-mechanica' dan ook als de weergave van platoonse ideeën.
Fysici beschouwen de wereld van de objecten als het onderwerp van hun studie. De gedachte echter dat er een 'fase-overgang' is tussen object en kwaliteit -tussen 'grote fysica' en 'kleine fysica'- is aantrekkelijk. De kwantummechanica is daarom onbegrijpelijk: kwaliteiten zijn volstrekt andere dingen dan objecten.
Het is aardig om, als je in een filosofische bui bent, je gedachten eens te laten gaan over het volgende denkbeeld: eigenlijk is de wereld een verzameling kwaliteiten.
God is dan ook eerder een 'kwaliteit' dan een 'object'.
Kwaliteiten kun je uitsluitend ervaren. Mensen die God ervaren 'meten' God dan ook in zijn eigenlijke hoedanigheid, namelijk als 'zuivere kwaliteit'.
Het bovenstaande is tamelijk speculatief. Als we echter de werkelijkheid bevrijden van haar logische banden, is ze een stuk betekenisvoller en rijker dan wanneer we het intellectuele speelveld logisch beperken.
8 opmerkingen:
ps: als je door opvoeding of afkomst of door de tijdgeest (het tijdvak waarin je volwassen werd: anti-god zijn is vooral een 'boomer-ding') een afkeer hebt van het denkbeeld 'God' kun je hier 'God' ook vervangen -naar believen- door 'het goddelijke' of 'het goede'.
Jan Auke
Een erg mooie gedachte het onderscheid tussen objecten en qualia.
Bij de qualia kennen we de neerdaling of emanatie van eenheid naar veelheid bijvoorbeeld in de religieuze stelsels buiten de chronologische tijd, Van tao- een- twee- drie tot de tienduizend dingen, hetzelfde in de kabbala, vanuit ein soph naar chokma (wijsheid) en schoonheid, enz enz tot alle tijdruimtelijke zaken in Malkuth, de fysieke wereld. Dat geheel in een tijdsdimensie die in het tijdruimtelijke altijd en overal in al zijn emanaties aanwezig is. Ook kom je deze zaken tegen in de Gnostiek, hindoeïsme en Boeddhisme.
Bij de objecten vergeet men vaak de subject tegenhanger die toch beiden emaneren uit de advaita als duale aanzichten in de fysieke ruimtetijd. Maar het is waar: het fysische stelsel van het atomisme naar hogere vormen van synergie via de onbegrepen emergentie bestaat ook.
Zo komen we dan in een wereldbeeld waar beide werkelijk waar zijn en elkaar uitsluiten. Voor mij geen enkel probleem.
In de kwantummechanica kunnen 'objecten' zo beschreven worden dat ze op twee plaatsen tegelijk zijn. Voor mensen in de beperking van “onze” drie ruimte dimensies 'onbegrijpelijk'. Maar met een vierde geometrische dimensie erbij is dat inzichtelijk. Daarbij kan de metafoor gebruikt worden van de twee dimensionale ‘plat landers’ die fenomenen van ruimte en plaats vanuit ‘onze’ driedimensionale wereld op dezelfde manier “onbegrijpelijk” vinden. Het enige probleem dat overwonnen dient te worden is, afstand nemen van het naief realisme. Er is meer tussen hemel en aarde! Ik raak och ontroerd bij het schrijven van deze zin: ook een fenomeen van kwaliteit.
Groetjes van JanD
Aan JanD
Qualia zitten niet in objecten maar in je subjectieve binnenwereld.
Hoe uit het Volstrekte Ene het Vele ontstaat en kan ontstaan, ontgaat mij volkomen. Veel beter is om gewoon uit te gaan van een veelvormige en veelzijdige veelheid.
Ik denk dat ik je best begrijp. Jouw uitgangspunt is niet de veelvormige wereld maar de mystiek, een diep gevoel van om het modewoord maar te gebruiken verbinding. Maar helaas is de mystiek een incorrect uitgangspunt om te filosoferen.
Ik proef bij jou geregeld een aversie tegen argumenteren. En aldus tegen filosoferen. Je poneert en poneert maar argumenteert niet.
Sorry dat ik dit moet zeggen. Maar ik ben nu eenmaal iemand van de argumentatie.
R.V.
Verbinding kan bestaan bij losse onderdelen die verbonden worden.
Bij een primordiale eenheid is er geen verbinding: alles is al één en blijft één in veelheid. (emanatie)
Dat past niet in een dualistische wereldbeeld of in klassieke logica redeneringen.
Vandaar dat je mijn meta-logische argumentatie onopgemerkt wordt
Wil je deze contradictie kunnen aanvoelen: lees de mythe van het net van Indra waar alle delen één zijn.
Aan JanD
Indra´s net. Op zijn best is zo´n mythologische uitdrukking een slechte metafoor. Als we alle poespas en poeha ervan aftrekken, komen we uit op de hypothese dat de wereld uit een samenstel van natuurlijke samenhangen bestaat.
Primordiaal. In de wereld is alles even primair. Er is geen sprake van onderbouw en bovenbouw. Er zijn geen fundamenten. Een goede ontologie erkent dat en is derhalve antifundamentalistisch. Met alle respect verder voor de mentaliteit van Funda.nl. Site van koophuizen.
Jij lijkt te opteren voor een ontologische piramide. Met aan de top het Ene en aan de `basis` het Vele met daartussenin allerlei tussenstadia. Neoplatonisme. Een hièrarchie. Maar de wereld is antihièrarchisch. Eerder een soort democratie dan een soort dictatuur.
De ontologie van Plato weerspiegelt in zekere zin zijn politieke theorie en omgekeerd. Beide zijn nogal dictatoriaal. Beide moeten weinig hebben van de diversiteit. En met diversiteit bedoel ik niet het modieuze begrip "diversiteit". Met alle respect verder voor alle wapperende regenboogvlagdragers.
De Indiase mythologie lijkt mij niet erg democratisch gezien het kastenstelsel. Met alle respect verder voor de betere kastenbouwers, waartoe ik niet Ikea reken.
En ik heb geen dualistisch wereldbeeld maar een pluralistisch wereldbeeld.
R.V.
Jouw waardeoordeel over de metafoor Indra’s net: “een slechte metafoor”.
Jammer dat je die metafoor niet doorziet en meteen al in je eerste alinea op jouw persoonlijke mening/voorkeur terugvalt “dat de wereld uit een samenstel van natuurlijke samenhangen bestaat “.
Strikt onpersoonlijk filosofisch gedacht, gaat elke metafoor ergens wel mank. Vandaar dat ik hetzelfde nu met andere metaforen, in de vorm van bestaande en erkende begrippen, probeer te laten aanvoelen. Ik noem het kort, maar ga dat niet allemaal beschrijven: dat wordt teveel. Je moet zelf maar de overeenkomsten en verschillen beschouwen tezamen met de Indra’s net als metafoor.
Ik bedoel het begrip 1 emanatie, 2 de monade vanuit de monadologie, 3 de reentrant subroutine in de software als die wordt terug gekoppeld, 4. het ontbreken van een dragende ontologie bij bijvoorbeeld Mach, Hume, Nietzsche en Kitaro Nishida. En zelfs van Bohm ondanks zijn volledig super deterministische kwantum formule, gezien zijn “impliciete orde”. Ik wijs ook op zijn omgang met Krishnamurti en Sheldrake.
Je besluit met een persoonlijke opmerking: “En ik heb geen dualistisch wereldbeeld maar een pluralistisch wereldbeeld.”. Dan kan ik me voorstellen dat je mij niet begrijpt als je daaraan hecht. Zowel het dualisme als het pluralisme bestaan in het mentale/het denken/de klassieke logica; het zijn “ismen”, en kunnen derhalve niet “be-grijpen”, “grijpen”, “in mentaal bezit nemen” dat wat ik probeer te laten aanvoelen.
Als toegift een uitleg vanuit de informatica, in het bijzonder: de reentrant subroutine in de software als die wordt teruggekoppeld. Dit is de metafoor van Indra’s net in een modern jasje. Je ziet hier goed de monadologie als oneindige hoeveelheden eenheden die allen identiek zijn.
de reentrant subroutine:
• roept zichzelf op,
• verstoort zichzelf niet,
• draagt elke nieuwe instantie volledig in zichzelf,
• is volledig functioneel binnen een veelheid aan parallelle oproepen.
--- in het parelnet van Indra:
• iedere parel (individuele expressie)
• alle andere parels weerspiegelt,
• zonder verlies van eigenheid,
• en tegelijk zonder afgescheidenheid van het geheel.
Sorry, JanD,
maar ik proef weer een hoop dure woorden in een nogal rommelig ratjetoe.
Met het begrip algoritme-subroutine kan ik goed leven. Want het is wiskunde. En ik heb niets tegen wiskunde. Integendeel. De realiteit is wiskundig beschrijfbaar. En tenslotte is alle wiskunde tautologisch, aldus Russell.
Maar de monadologie van Leibniz is nonsense. Ook aldus dezelfde Russell in diens History of Western Philosophy. En Russell is een specialist op het gebied van Leibniz. De metafysica van Leibniz is quatsch. Zijn wiskunde mag er zijn.
Een deel is nooit het geheel. En dus weerspiegelt die parels van jou nooit elkaar.
Waarom jij het algoritme/subroutine erbij sleept ontgaat me. Probeer je indruk op me te maken?
Ook jou esoterisme is een isme. Elke theorie is een isme.
Wat jij probeert is de werkelijkheid in het keurslijf te dwingen van enkele o zo verheven principes. Over reductionisme gesproken. En zo doe jij de pluriforme wereld tekort. Jij wil de wereld uniformiseren. Zou ik niet doen. Stop de wereld niet in een uniformiserend uniform.
Ik stop de discussie R.V., het geeft geen zin. Vooral omdat het alweer de persoonlijke kant op gaat.
Een reactie posten