Het schoot me laatst te binnen dat we ook nieuwe getallen nodig hebben, de absurde getallen: a1, a2, a3, a4 enz (waarbij a1 staat voor het getal 1 dat gelijk is aan niet-1 (of moet ik zeggen: het getal 1 dat verenigd wordt met niet-1?), enz).
In alle ernst: in de theologie lijkt het -stapvoets- nu toch mogelijk om openlijk te spreken over de 'absurde' God. Dat komt met name door het werk van Jc Beall, de logicus. Van hem verscheen enige tijd geleden een tweede boek over het onderwerp 'God, Jezus en contradicties'.
Het eerste boek was Contradictory Christ. Daarin verdedigt Beall dat we God en Jezus letterlijk moeten zien als resp goddelijk én menselijk, terwijl toch Jezus = God ('problem of God incarnate').
In het tweede boek, Divine Contradiction, verdedigt Beall dat we ook de drie-éénheid van God moeten zien als een 'glut' (zoals hij contradicties noemt).
Maar misschien wel zo interessant: ik begreep dat hij de 'glut-' en 'gaps-logica' ook wil gebruiken om iets te zeggen over God en het probleem van het kwaad. Dat artikel is 'forthcoming'. Ik ben erg nieuwsgierig. Want als je het doorvoert naar de existentiële problemen van het geloof wordt 'absurde theologie' pas echt interessant.
Ik weet niet precies welke reacties Beall krijgt. Ik heb jammer genoeg geen toegang tot de tijdschriften (beetje sneu natuurlijk,- je zou iemand die promoveert toch eigenlijk -als kadootje voor de moeite- de toegang tot de universiteitsbibliotheek moeten gunnen).
Dan zag ik dat het volgende boek op stapel staat:
"In Het Absurde Universum gaat Patrick Chatelion Counet na hoe de wetenschap, net als de theologie, vastloopt in een poging de ongrijpbare werkelijkheid te doorgronden. De auteur laat zien dat wetenschappelijke theorieën, van oerknal tot zwarte gaten en de verwarrende kwantummechanica, steeds theoretischer worden en absurde trekken krijgen. Counet betoogt dat we de wetenschap, zoals eerder de theologie, kritisch moeten bekijken. Dit boek nodigt ons uit om het mysterie te omarmen en te erkennen dat geloof voortkomt uit het besef van het onverklaarbare." (tekst van de uitgever)
Kijk, dat maakt nieuwsgierig. Ik ben benieuwd hoe grondig Cournet -een naam die mij nu eigenlijk (nog) weinig zegt- aantoont dat het universum 'absurd' is. Ik vrees dat hij zal volstaan met het bespreken van de vele moeilijkheden waar wetenschappers op stuiten bij hun onderzoek (want dat is eigenlijk de meest gekozen 'route' naar de overtuiging dat het universum absurd is; en iets dergelijks wordt ons toch eigenlijk in de tekst ook beloofd- en niet meer). Maar dat hij de werkelijkheid 'absurd' noemt en niet 'onbegrijpelijk' is toch een flinke stap in de goede richting voor de 'absurde theologie'.
4 opmerkingen:
Kijk JanR
Dit lijkt me nu wel aardig. Logisch absurd, daar heb ik het al jaren over. En steeds heb ik de indruk dat je me daar niet in begrijpt. Bijvoorbeeld dat er meerdere werkelijkheden bestaan die elkaar (binnen het denkraam van ruimte en tijd) uitsluiten. Echter toch wel bestaan omdat er meer is dan de beperkte illusoire tijd en ruimte en tijdruimte. Al te vaak heb ik het gehad over Mc Taggart die bewees dat tijd niet werkelijk is. Ik krijg de indruk dat het doel van deze argumentatie niet overkomt. Conclusie zou bijvoorbeeld moeten zijn: gooi de fantasie van Einstein met zijn tijd als lengtedimensie (en het blokuniversum) maar op de stapel van de vele werkelijkheden.
citaat:
"In Het Absurde Universum gaat Patrick Chatelion Counet na hoe de wetenschap, net als de theologie, vastloopt in een poging de ongrijpbare werkelijkheid te doorgronden."
Dat ligt voor de hand (voor mij althans): een ongrijpbare werkelijkheid kan je nu eenmaal niet begrijpen. Maar behalve begrijpen is er ook het niet rationeel maar gevoelsmatig capteren.
Als je wilt kan ik wel voorbeelden geven.
groet van JanD
JanD, alhoewel ideeën op zich bijzonder interessant zijn -het aantal ideeën en ingevingen is enorm- geeft de uitwerking van deze ideeën uiteindelijk de doorslag. Ik hecht er belang aan dat ideeën minutieus worden uitgewerkt. Filosofie is, in mijn ogen, een vak dat de leemte tussen wetenschap en opinie moet opvullen. De kunst is om te laten zien dat je ideeën meer waard zijn dan opinie. Als ik meen dat de wereld niet logisch geordend is, dan moet dat meer zijn dan een 'idee': het moet een minutieus uitgewerkt idee zijn, zo hecht doortimmerd, dat de ontkenning van dit idee vrijwel onmogelijk is.
Het is dus niet zozeer dat ik je ideeën niet begrijp, maar dat ik ze te vrijblijvend vind. Onze instelling in dezen komt idd niet overeen.
Overigens geloof ik er niets van dat jij je leven 'waarden-loos' vindt. De Nietzscheaanse waardenloos-heid (voor hem zelf schijnbaar een schok) kan niet 'geleefd' worden. (Als je leven werkelijk waarden-loos is, schreef daarom Camus, dan moet je zelfmoord plegen). Wie in leven blijft en zijn bestaan bestendigt -hij eet, drinkt en bezoekt vrienden en familie- geeft aan dat hij het leven op zich wil 'behouden': hij toont dat het leven een waarde is. Nietzsche kan de waarden-loosheid ook niet dragen: vandaar dat hij het denkbeeld van de übermensch op tafel legt : hij meent dat je de regie voor je bestaan in eigen hand moet nemen en je eigen waarden moet scheppen. Wie een kant en klare moraal aanvaardt -zoals de christen- is in zijn ogen verderfelijk.
Maar ja, Nietzsche, voor wat zijn gedachten waard zijn.... de man springt in zijn geschriften zo heen en weer tussen allerlei uitersten. Iedereen kan Nietzsche voor zijn karretje spannen, zelfs mensen wiens inzichten diametraal tegenover elkaar staa, zoals de humanist en de fascist.
JanR, filosofie is voor mij echt zoals letterlijk: de begeerte tot wijsheid. Daarbij respecteer ik jouw opvatting. Maar, de wijsheid komt door het leven te beleven en niet door filosofisch rationaliseren. Ervaring in het leven, met name gevoelsmatig in al zijn schakeringen en de beleving van de qualia, dat gaat voor mij vóór opinies, theorieën en ideeën.
Het probleem is om dat subjectieve aan een ander duidelijk te maken. Dat is de beperking van de taal. Wij, JanR en JanD, we spreken verschillende talen. Ik spreek vaak in symbolische beeldtaal die rijk is en daardoor niet logisch eenduidig is. Dat begrijp je wel schrijf je, maar je vindt het te vrijblijvend. Jij hecht er belang aan dat ideeën minutieus worden uitgewerkt. Dat vind ik nu weer de dood in de pot.
Ik ben het met je eens. Onze instelling komt idd niet overeen.
Dat wil niet zeggen, dat xenotaal ideeën verwerpelijk zijn op grond van de eigen taal. Ik heb waardering, zelfs ontzag, voor een minutieus logisch uitgewerkt idee. En naast niet rationeel te begrijpen taal is er ook nog de subjectieve fenomenologische beschrijving. Dan pas komt het probleem daarna: geloof ik het of niet. Voor de een kan het onzin zijn, maar voor de ander existentieel om een (desnoods paranormale) verklaring te geven.
Dan nu een paar subjectieve fenomenen.
Het boek: "Waar was ik toen ik er niet was."
https://vantilt.nl/boeken/waar-was-ik-toen-ik-er-niet-was/
Ik beperk me hier tot de ervaring van de schrijfster, en ga voorbij aan haar rationele 'filosofie'.
Haar ervaring was, dat er geen tijd is tussen het moment van narcose en weer bijkomen. (punt)
De stichting scepsis heeft eens een een prijs uitgeloofd voor iemand die kon bewijzen te kunnen vliegen. Dat is een claim bij de transcendente meditatie: in het begin van de meditatie moet je "hoppen" en na lang oefenen kan je zweven. Ze dachten dat er niemand de prijs zou kunnen opeisen. Echter er kwam wel iemand! Dat feit is op zichzelf al interessant. Waarom zou iemand willen afgaan? Hij moet dan wel overtuigd zijn geweest dat hij WEL kan zweven.
Natuurlijk vond de stichting scepsis dat hij niet kon vliegen. Want ze constateerde dat hij niet zweefde en "geloofde" de verklaring niet van de TM-er dat de ervaring had dat hij WEL zweefde.
Op grond van deze subjectieve fenomenen wijs ik op de werkelijkheid van de tijdervaring. De tijdservaring is werkelijk, een kind ervaart een dag als een lange vakantie van een volwassene. De soldaat die bijna dood geschoten is, ervaart zijn leven in één ogenblik. De chronologische tijd van Newton en Einstein is een denkbeeld. Het is handig om voorspellingen te kunnen doen, maar verder is het koud, leeg, incompleet en inconsequent.
En dan nu iets uit de inaugurale rede van de grote geleerde Mannoury aan de Universiteit van Amsterdam,
https://www.math.ru.nl/werkgroepen/gmfw/bronnen/mannoury2.html
citaat:
"De natuurmens, die zich bij zaaien of oogsten, bij aanval of verweer, door de voorspellingen van de tovenaar laat leiden, en de kultuurmens, die bij zijn produktie en destruktie de logarithmen en de integralen te hulp roept, zijn volkomen analoge verschijnselen: bij beiden is het verband tussen hun waarneming en hun handeling van psychiese aard, beiden gissen zij naar hetgeen hun wensen of behoeften het best en het meest zal bevredigen, en de vraag, wier methode het doeltreffendst is, zou enkel te beslissen zijn door de gemiddelde bevrediging te vergelijken, die zij in hun leven vinden. Toch spreekt de kultuurmens van wetenschap en noemt het richtsnoer van zijn bruine of zwarte broeder bijgeloof, vergetend dat zijn formules en figuren, [pag. 6] evengoed als die van de toverman, slechts hulpmiddelen zijn om aan vroeger ervaren opeenvolgingen van waarneming en wens, van weten en willen, een zekere duurzaamheid te geven, en om de oude gedaehtepaden gemakkeljker dan de eerste maal te kunnen bewandelen."
JanR
Ik zeg maar: god is dood en het leven heeft geen zin en dat is fijn.
In je inleiding bovenaan staat:
"Susan Wolf is een filosoof die de vraag 'wat is de zin van het leven' verwisselt met de vraag 'wat is een zinvol (individueel) leven'".
Dat doe je nu ook, JanR.
Ik bedoel dus met "het leven heeft geen zin" dat ik niet aan een bepaalde zin of doel van het leven moet voldoen. Ik mag gewoon zinloos leven als een spelletje in het moment NU. Leven dat geen zin heeft zoals second life: daarmee verwerp ik de rationeel beargumenteerde ethiek van anderen. Je leeft je lot en accepteert het of je pleegt zelfmoord of probeert subtiel uit de cyclus van leven en dood te treden zoals de boeddhisten door de begeerte tot leven in jezelf te doden.
Wel is het handig en verstandig om rekening te houden met de moraal in een groep of de groep te verlaten. Het is niet leuk als je mores geleerd wordt met geweld. Verder lijkt me het beste in het leven om de ervaring te gebruiken die ontstaan is in de (involutie)/evolutie, (m.i. opgeslagen in de immanente wijsheid en kennis,) het "geweten".
Het voorbeeld van mij beperkt zich tot "de westerse boeddha", Nietzsche geïnterpreteerd volgens André van der Braak, hoogleraar boeddhistische filosofie aan de VU, Hij studeerde klinische psychologie en vergelijkende wijsbegeerte in Amsterdam, studeerde in 1986 af op Nietzsche en het boeddhisme, en promoveerde in 2004 op Nietzsche aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Of dat nu juist is of niet: maar wel goed beargumenteerd door hem. (interessante link)
Ik ga dus o.a. wel uit van de beginselen van de dhamma in het boeddhisme, maar kies toch niet te ontsnappen aan het leven maar het leven te beleven.
Je schrijft: "Wie in leven blijft en zijn bestaan bestendigt -hij eet, drinkt en bezoekt vrienden en familie- geeft aan dat hij het leven op zich wil 'behouden': hij toont dat het leven een waarde is."
Dat is volgens mij onjuist.
Maar mogelijk een taalprobleem tussen ons.
Wie eet, drinkt en bezoekt vrienden en familie- leeft het leven, maar dat wil niet zeggen dat leven zin heeft. Dan wijs ik maar op het boek der wijsheid in de bijbel. Prediker: "Alle dingen zijn onuitsprekelijk vermoeiend; het oog wordt niet verzadigd van zien, en het oor wordt niet vervuld van horen. " en “Voor alles wat er gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel”. en "Ga dan heen, eet uw brood met vreugde, en drink uw wijn van goeder harte; want God heeft alrede een behagen aan uw werken. Geniet het leven met de vrouw, die gij liefhebt, al de dagen uws ijdelen levens, welke God u gegeven heeft onder de zon, al uw ijdele dagen; want dit is uw deel in dit leven, en van uw arbeid, dien gij arbeidt onder de zon. Alles, wat uw hand vindt om te doen, doe dat met uw macht; want er is geen werk, noch verzinning, noch wetenschap, noch wijsheid in het graf, daar gij heengaat."
Ijdelheid der ijdelheden: alles is Vanitas, gebakken lucht, leegte, ijdelheid, niet zijn.
Doe de dans van Shiva Nataraja
Tja, wat moeten we Jan? Er gaapt een grote diepte tussen onze filosofieën.
Een reactie posten