Tijdgeest

Het atheisme was vijftien jaar geleden een levend bedrijf. Vandaag is het een dode stok. Het atheisme is zelfs haar kwaadaardigheid verloren. Schijnbaar loont het niet langer de moeite om 'religie' te bestrijden.

Misschien is de achterliggende reden voor dit zwijgen dat het geloof in God op sterven na dood is. Of misschien zijn de argumenten voor het bestaan van God zwak en de argumenten tegen het bestaan van God overtuigend gebleken. Een woekerplant van wie de gastheer sterft door uitdroging legt na korte tijd ook zelf het loodje. De dood van het theisme betekent ook de dood van het atheisme.

Een andere optie is dat de strijders moe en uitgeput zijn. In Duitsland is een fraaie fabel in de omloop over twee strijdende broeders, die elkaar elke avond, als het donker wordt, weer opnieuw te lijf gaan- totdat ze tenslotte moe en hijgend op de grond zitten en eenvoudigweg niet langer in staat zijn om vuist, hamer en knuppel te hanteren. De overvloed aan argumenten die de theist en atheist elkaar naar het hoofd slingerden hebben het verstand verdoofd. Het zal jaren duren voordat de rook is opgetrokken en men de eigenlijke waarde van de argumenten redelijk kan bevroeden. 

Nog een andere optie is dat de atheist eenvoudigweg zijn drijfveer en overtuiging aan het verliezen is. Het atheisme weet geen alternatief voor het geloof. Hij zal langzamerhand ook wel inzien dat wetenschap geen wondermiddel is dat de mens kan optillen naar een hoogte waarop hij veilig en geborgen zijn zorgeloze en rechtvaardige bestaan naar tevredenheid zal kunnen uitzitten. De 'technische' droom van de atheist is niet uitgekomen. Niet de theist, maar de atheist heeft een irrationeel beeld geschetst van de werkelijkheid. Wetenschap, waarheid en rationaliteit zijn geen instrumenten die de ziel en de geest en het mysterie overbodig maken. Dit besef begint langzaam door te dringen in onze maatschappij. We hebben religie misschien iets te overhaast bij het grofvuil neergezet. Eerder is de wederkeer van religie te verwachten dan haar totale ondergang.

Het is lastig om te bepalen wat de ware reden is voor het zwijgen van de atheist. Ik houd het er op dat het atheisme zichzelf overschreeuwd heeft en dat deze stroming -al dan niet in samenwerking met het humanisme- onderhand haar vuur en drijfveren verloren is. De werkelijkheid is veel ingewikkelder -heel veel ingewikkelder!- dan aanvankelijk leek. Het optimisme van de atheist is daarmee verdampt. Een betere toekomst door kennis en techniek is allesbehalve vanzelfsprekend.