We leven in een 'god-loze' tijd (let op: dat is niet persé een 'goddeloze' tijd).
De kinderen in mijn klas, zo heerlijk jong als ze zijn, hebben geen weet van God. Ze vinden het denkbeeld op zich wel interessant. (Anders dan de leden van oudere generaties, wiens geesten gekneed en geknecht zijn door de kerk, roept het woord God bij hen geen negatieve gevoelens op).
Ach, wellicht is dat ook een voordeel van filosofie. De filosofische conceptie van God is niet persé gebonden aan kerk en gezindte. Een mens kan zich, op afstandelijk wijze, afvragen of er buitenaards leven bestaat, of de wereld doortrokken is met een etherische kwaliteit (schoonheid) en of er 'zoiets' als een God bestaat. Voorwaar, dit zijn geen alledaagse vragen, maar alledaagse vragen kunnen beter bestudeerd worden door cijferende en metende wetenschappers.
Artsen repareren het defecte hart, psychologen repareren het zieke hart en filosofen repareren het verscheurde, dolende hart.
Maar stel dat de filosoof betoogt dat het bestaan van God principieel -dat wil zeggen nooit, in geen enkele omstandigheid- kan worden uitgesloten, wat hebben we dan aan dat inzicht?
Het antwoord is eenvoudig: het bestaan van een buitengewoon, Zelfstandig 'persoon' plaatst de existentie van de mens in ander licht.
Alleen het simpele feit dat je tegen een verdrietig kind of een verscheurd persoon kunt zeggen (zonder dat je het vervelende gevoel hebt dat je een leugentje om bestwil vertelt) dat het bestaan zin heeft -"je bestaan, je verdriet, je last: het is gezien"- maakt deze religieuze notie waardevol.
Het is dan ook in zekere zin on-ethisch -je ontneemt mensen een belangrijk instrument om hun leven zin en waarde te geven- als je bijvoorbeeld zegt dat de fysica of 'de wetenschap' reeds bewezen heeft dat God niet kan bestaan.
God is, welbeschouwd, een hoogst nuttige 'ontdekking' van de mens.
11 opmerkingen:
Jan Auke
- God is, welbeschouwd, een hoogst nuttige 'ontdekking' van de mens.
God is dood, zei Nietzsche. En hij heeft gelijk!
Die god is geen 'ontdekking' maar een maaksel: een gedachtebeeld geproduceerd door het deficiënte verstand. Dat gedachtebeeld van god is gemaakt na de beeldenstorm bij gebrek aan beelden in de koude lege witgekalkte echoënde kerken. In die kerken stinkt het nu naar de ontbindende rationeel geproduceerde schijngod die je niet kan zien, noch voelen. Die gecreëerde gedachtebeeldgod is een verschrikking in vergelijking met de houten en stenen beelden in andere kerken.
Het heeft veel ellende gebracht bijvoorbeeld voor in viooltjes knielende zielepoten.
En nog staan kinderen in de biblebelt soms te huilen als een vriendje zelfmoord heeft gepleegd en de dominee verklaart dat hij naar de hel is gegaan.
Jaja JanR een hoogst nuttig 'maaksel' van de mens.
Het bestaan van God baseren op de onwetendheid omtrent zijn (al of niet) bestaan leidt maar tot een conclusie: ik weet het niet.
De kennistheoretische beginselen waarop Jac zich beroept vervallen als de logische beginselen niet gelden: o.k. Om dan te zeggen dat de werkelijkheid zelf dan uitermate vreemd is vind ik onzin.
De werkelijkheid is dat waar een waarnemend bewustzijn werkelijkheid aan toekent. Als je het daar niet mee eens bent dan moet je dat maar debunken en met een andere definitie komen.
Uitermate vreemd betekent operationeel dat alles kan of is: ja dat klopt! Maar uitsluitend in je eigen voorstellingsvermogen of je denken. Maar niet in de "werkelijkheid" van een ander die er anders over denkt. (gezien de definitie hiervoor, afkomstig uit de esoterische wijsbegeerte.)
Dus Jan Auke stop maar met het denken over een dode ontbindende god, die alleen maar ellende heeft gegeven. Leve de filosoof met de hamer.
met vriendelijke groet van JanD
Jan-A.,
"Maar stel dat de filosoof betoogt dat het bestaan van God principieel -dat wil zeggen nooit, in geen enkele omstandigheid- kan worden uitgesloten, wat hebben we dan aan dat inzicht?"
Dat zal ik je zeggen.
Ten eerste wat jijzelf ervan zegt in jouw bijdrage - want daar sta ik helemaal achter- en ten tweede dat je, in tegenstelling tot wat jij meent, er niet geldig uit kunt concluderen dat God bestaat als je niet kunt uitsluiten dat hij bestaat. Mocht je dit niet begrijpen, zeg het dan want dan wil ik het je graag even uitleggen. Nooit te beroerd om iemand iets diets te maken (in de oorspronkelijke betekenis dan)
vr. gr.,
Jac
Jan Auke en Bert.
Ik vind het teleurstellend dat er geen reactie is gekomen op mijn drieluik met nabrander bij het onderwerp QM "verknoopt" op 16 juni.
Blijven jullie nog steeds "geloven" in de vaagheid, subjectiviteit en indeterminisme opgedrongen door een weloverwogen filosofische interpretatie en niet in de door experimenten waargenomen feiten? Er zijn dus duidelijk verborgen variabelen gezien de pilot-wave.
De bib van Stanford en "autoriteiten", "mensen van naam", "grote statuur" Rovelli en Bell, blijken het met me eens te zijn wat ik al jaren hier roep. Alles is gedetermineerd in het fysisch denkstelsel waar door velen in geloofd wordt.
Maar wat de "werkelijkheid" betreft, tja : dat blijft bij "geloven"
groetjes van JanD
JanD,
Ik heb vaak genoeg te kennen gegeven dat ik geen contradictie accepteer ook al lijkt de natuur zelf dat te suggereren.
We moeten niet vergeten dat ook strikt deterministische systemen pseudo-willekeurig gedrag kunnen vertonen wat door mensen niet van echte willekeur is te onderscheiden.
De pilot-wave interpretatie mag dan deterministisch zijn maar daar heb je niets aan want dat is niet experimenteel te verifiëren.
Bij mijn weten is die ook niet als een kracht geformuleerd en komt deze niet in de Schrödingervergelijkig voor.
Het zou kunnen dat de informatie van wat een fysische vorm van de golffunctie zou zijn al genoeg is om als een soort pilot-wave te dienen want informatie en energie zijn equivalent. Dan moet het over dermate kleine hoeveelheden gaan dat die experimenteel niet meer aantoonbaar zijn.
David Bohm en John Wheeler ( "It fom Bit") hebben zich bezig gehouden met de betekenis van kwantummechanika maar dat vraagstuk is onopgelost gebleven.
Informatie is nauw verwant aan entropie en dan komen we bij Erik Verlinde met zijn entropische zwaartekracht maar ook hij is er nog lang niet uit.
De modellen van Gerard 't Hooft en Stephen Wolfram zouden kunnen werken maar bij Wolframs uitwerking lijken de parameters zo gekozen te worden dat het gedrag van de modellen overeen komt met wat in de natuur wordt waargenomen. Het is niet echt curve fifting en hij waagt het al om uitspraken te doen over een sub-Planck natuur, ook weer zonder experimenteel bewijs.
Tot dusver weten we het gewoon niet en ik vrees dat dit zo zal blijven.
Hoewel, vrees? Is het niet geweldig dat we nog steeds nieuwe dingen van de natuur kunnen leren?
Beste Bert
Bedankt voor je antwoord erg goed.
De formule van Bohm omvat en is dus een uitbreiding van de formule van Schrödinger.
De grote kracht van de pilot wave is volgens mij de relatie met een religieuze notie van eenheid. Alles hangt met alles samen. Dat is dan ook de reden dat het niet bruikbaar is om "mee te werken". Een reductionistische formule wel.
Neem bijvoorbeeld de eenvoud van de absolute ruimte en de wetten van Newton. Je kan niet alle massadeeltjes apart onderling berekenen. Dat bedoel ik met het verschil tussen massa traagheid en het meesleep effect van Mach.
groetjes van JanD
Geachte JanD
Mijns inziens is juist die notie van een religieuze eenheid de grote zwakte van de door jou bejubelde theorie.
De natuur is immers niet religieus.
Wat jij doet, is een romantisch lievelingsidee van jezelf projecteren op de areligieuze natuur. Die vrijheid heb je. Maar zulke projecties gooien wel roet in het eten bij het natuuronderzoek.
Anders gezegd, jij wil met alle onbescheiden macht de natuur uniformiseren. Maar het komt erop aan om haar te pluriformiseren.
Vanwaar die menselijke onbescheidenheid om de natuur te willen onderwerpen aan een handjevol autoritaire axioma's? Waarom niet gewoon nederig erkennen dat de natuur complex is en dat wij haar nauwelijks begrijpen? Een kwestie van hubris?
Er zijn wel allerlei verbanden. Maar het Grootse Verband der Verbanden is er niet. Want het kan er ook niet zijn. Zo'n Verband der Verbanden zou immers alle concrete pluriforme verbanden als het ware dooddrukken.
Misschien moet je proberen om op een andere manier een bruggetje te bouwen over de kloof tussen esoteriek en fysica.
RV
Je schrijft:
"De natuur is immers niet religieus."
De natuur is niet religieus omdat het boven religie uitgaat. De natuur is god zelf: lees bijvoorbeeld Spinoza. Vandaar dat je god kan vinden in de natuur en in je hart.
Je schrijft verder:
"Mijns inziens is juist die notie van een religieuze eenheid de grote zwakte van de door jou bejubelde theorie."
Je hebt gelijk en ongelijk tegelijkertijd.
Je hebt gelijk als het slechts een verstandelijke theorie zou zijn. Zo'n theorie zou ik in ieder geval zeker niet bejubelen.
Maar je hebt niet begrepen wat ik bedoel. Die notie van een religieuze eenheid komt NIET voort uit kentheoretische overwegingen noch door "dom" geloof, maar door pure ervaring in de "leegte".
Die levende notie komt voort uit het waarnemen van [god/het numineuze]: dan "weet je het rationeel weliswaar niet", vanwege dat die notie voortkomt uit gevoelsmatig zeker weten. (Net zoals je het dag-bewustzijn zekerder vindt dan een droom.) Wil je hier wat meer van weten, lees over het numineuze over de Numen, de god -niet-god ervaring van Meister Eckhart, Ulrich Libbrecht, Rudolf Otto en Tjeu v.d. Berk.
groet van JanD
Geachte JanD
Spinoza is mij welbekend. Ik bezit zelfs zijn Ethica. Spinoza maakte een onderscheid tussen de geschapen natuur en de scheppende natuur. En de scheppende natuur van Spinoza lijkt toch veel op de scheppende God van het monotheïsme maar dan zonder heilige boeken.
Meister Eckhart is mij zeer bekend via Heidegger. Eckhart, mysticus. Mystiek is opgaan in een o zo diepe alles omvattende gedachte: alles is één. Maar dat bestrijd ik ten enen male. Er is geen Eenheid. Alles is verdeeld. Tot op het bot verdeeld. Zelfs de mystiek is niet één.
Dat is ons groot verschil. Jij gelooft in Eenheid. Ik verwerp het geloof in Eenheid. Wat mij betreft, is het Vele, niet het Ene, de crux van de wereld.
Plato: kruisvader tegen het Vele.
Nu denk ik dat ik jou wel begrijp. Jij wil voortdurend door de vele, vele bomen het bos zien. En van de weeromstuit geloof jij dat het bos werkelijker is dan de concrete bomen. Voor mij is het bos slechts een abstractie. Soms best wel een handige. Dat wel. We kunnen niet zonder abstracties.
Eigenlijk ben je een soort platonist terwijl ik een antiplatonist ben. Beide filosofische grondhoudingen vallen niet in een synthese te verenigen. Op ons best kunnen we er gezellig over keuvelen als beleefde heertjes van enige stand. :)
Terwijl ik jou tracht te begrijpen, vraag ik me af of jij op jouw beurt anderen wil begrijpen. Het antiplatonisme is voor jou een gesloten boek, zo lijkt het althans.
R.V.
R.V.:"Ik bezit zelfs de Ethica." Ik ook en ik heb er in gelezen.
R.V. "Meister Eckhart is mij zeer bekend via Heidegger." Ik heb zijn preken en traktaten en erin gelezen.
R.V.: "Nu denk ik dat ik jou wel begrijp." Je denkt wel meer hele rare dingen.
Je snapt er geen biet van.
R.V.: "Terwijl ik jou tracht te begrijpen, vraag ik me af of jij op jouw beurt anderen wil begrijpen." Tja je tracht het wel, maar ik zie dat het niet lukt. Ik probeer van alles te begrijpen van oost naar west. Van religie en wetenschap, als je dat nog niet gemerkt mocht hebben.
R.V.: "Het antiplatonisme is voor jou een gesloten boek, zo lijkt het althans." Dat lijkt zo omdat je nogal zwart-wit denkt. Ik sta voor alles open, tot wanhoop van Jan Auke, zijn nieuwe snoepwinkeltje inclusief. Hij zal bang zijn dat ik alle snoep in mijn mond stop en zonder te betalen naar huis ga. :-) Mijn contradictoire logica, die vóór de dualiteit komt, snapt blijkbaar bijna niemand, vooral jij niet. En wat vind je van mijn combinatie van de beide kasten: de up-down (atomisme denken) en de top-down (holistisch). Dat zal volgens jouw definitie zowel Platonisch als anti-Platonisch zijn.
Jij zit je hele leven in één denkbeeld kast vast, als je het woord holon hoort begin je al van angst te zweten en wild om je heen te slaan. Ik combineer verschillende categorieën causaliteiten en het uitgangspunt dat, omdat er geen absolute werkelijkheid is, iedereen de (relatieve) waarheid heeft. En natuurlijk ook de (relatieve) onwaarheid volgens een ander.
Iedereen heeft gelijk en ongelijk tegelijk, ondanks de uitgesloten derde.. hihi
Ik meen als iedereen daar van uitgaat, dat we dan een fijnere wereld hebben.
Ach ja. doe maar wat R.V.: het leven heeft toch geen zin dat is de zin van het leven. Mocht het leven zin hebben dan zijn we nog verplicht op die zin te antwoorden. Maar god laat het regenen over goede en slechte mensen: hij kent geen voorkeur. Iedereen wordt geoordeeld door zichzelf. Want met de maat waar gij mee weegt, zult gij gewogen worden. Pure spirituele circulaire causaliteit.
JanD
p.s. ik doe ook maar wat.
JanD,
[Want met de maat waar gij mee weegt, zult gij gewogen worden.]
Voor menselijke maten werden vaak onderdelen van de menselijke anatomie genomen zoals el, voet en duim die niet alleen volstrekt willekeurig waren maar ook niet erg nauwkeurig.
Als mijn vrouw vindt dat mensen hun eigen mening wel erg belangrijk vinden relativeert ze dat steevast met "een olifant heeft toch de grootste."
Het MKS stelsel was veel nauwkeuriger maar de willekeur bleef want de omtrek van de aarde is die van een volstrekt wiekeurig planeetje.
Sinds Max Planck is er een einde gekomen aan die willekeur omdat de Planck-eenheden op natuurlijke constanten gebaseerd zijn.
Het is wel zo dat die te klein zijn om als praktische maat gebruikt te worden maar daar hebben we atoomklokken voor die de Planck-frequentie delen naar een lagere die praktisch bruikbaar is.
Dat laatste is helaas een speculatie die nog niet experimenteel bevestigd kan worden dus voorlopig blijven we met die willekeur zitten.
Over je PS [ik doe ook maar wat.]
Bij jouw opmerkingen ben je de Bell ongelijkheid vergeten.
Ik zal daar verder niet meer op ingaan maar je zou kunnen beginnen met
Zie November 1964: John Stewart Bell Quietly Rings in New Era of Quantum Theory.
Het is goed te weten wat je niet weet.
Beste Bert
Sorry, ik dacht dat je wist wat ik bedoelde met: "Want met de maat waar gij mee weegt, zult gij gewogen worden."
Het komt uit de bijbel en heeft niks met inches of planckbits te maken.
citaat uit de bijbel: "Geef, dan zal je gegeven worden; een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld. Want de maat die je voor anderen gebruikt, zal ook voor jullie worden gebruikt."
Dus als je valse maat, slecht en het graan erg los in de maatbeker gestrooid, niet schut om het niet in elkaar te laten zakken en iets onder de rand ... dan zal je wederkerig ook zo behandeld worden. De wet van oog om oog en tand om tand: oorzaak en gevolg. En dat steeds opnieuw in een cyclus als de boemerang die terugkeert naar zijn begin.
Die cyclische causaliteit (zoals eerwraak) geldt niet alleen in het hier geschetste handelsverkeer, maar is een metafoor voor het geestelijk/spiritueel handelen.
Ik zou bijna schrijven het "ethisch" handelen, maar dat klopt niet volgens de definitie van Jan Auke betreffende: "ethiek is het denken over goed en kwaad", zoals teleologie of deontologie.
Omdat in dit geval er helemaal niet gedacht wordt: het is een natuurgegeven van "cyclische causaliteit".
groet van JanD
Een reactie posten