Een probleem voor alle religies is het probleem van het 'hemelse absolutum': het is de vraag wat je religieuze levenshouding je uiteindelijk oplevert.
Laten we het christelijk geloof -een variant althans van dit geloof- als voorbeeld nemen. Wie een leven leidt dat God behaagt zal de eeuwige gelukzaligheid ten deel vallen.
Maar wat -in vredesnaam- is de eeuwige gelukzaligheid?
Een toestand waarin ik altijd in een soort dronkenschap verkeer,- een toestand waarin al mijn zenuwen zo gestreeld worden dat ik onder de invloed raak van endorfinen en voortaan de droom van de gelukzaligen mag leven?
Als dat een weergave van de hemel is of van het religieuze absolutum, dan heb ik geen bovennatuurlijke instrumenten -goden en bovennatuurlijke krachten en machines- nodig. Over opiaten beschikken we reeds. In de toekomst, als de neurologie gevorderd is, zullen er vast en zeker 'hemel-machines' zijn die in ons, naar believen -zonder gezondheidsklachten- de gelukzaligheid kunnen opwekken.
Boeddhisten willen verlost zijn van het lijden. Een 'hemel-machine' zou in deze wens kunnen voorzien. Techniek en logica kunnen religie's die de religieuze inspanningen van gelovigen belonen met een 'hemelse toestand' gemakkelijk overbodig maken.
De chinezen hadden, als ze in hun infame 'tuin der martelingen' een van hun gruwelijke straffen ten uitvoer brachten, nog wel het fatsoen om hun slachtoffer geheel onder de invloed van opium te brengen, zodat de gemartelde -blader eens in de fotoos die Bataille verzamelde- het één voor één afzetten van gevoeglijk de vingers, tenen, voeten, handen, onderarmen, onderbenen, benen en armen van de gemartelde niet hoefde te voelen en hij tenslotte zelfs kon wegdommelden, verzwakt, in een aangename droom waaruit hij nooit meer zou ontwaken.
Opium is werkelijk hemels en ze beschermt ons voldoende tegen de wreedheid die soms de natuur en soms de medemens voor ons reserveren.
Wat kan religie ons brengen dat wij op aarde niet vinden?
Het is merkwaardig dat deze vraag elke gelovige in verlegenheid brengt.
Je kunt je wel voorstellen dat mensen, bij gebrek aan geschikte, praktische middelen, een beroep doen op een bovennatuurlijke macht om het aardse bestaan leefbaar te houden. Droogte en overstromingen kunnen we nog niet beheersen, bij het voorkomen van dergelijke rampen zou enige bovennatuurlijke hulp welkom zijn. Vandaag de dag kunnen de Oekraïners een beetje hulp van bovenaf goed gebruiken; wie een nare ziekte heeft die niet kan worden genezen zou het eens met bidden en smeken kunnen proberen. Wie weet.
Abraham en de oude joodse 'eerste' vaders -de stamvaders- van het volk wilden van God helemaal geen 'hier-namaals' of 'eeuwig leven'. Zij hadden voldoende aan de belofte dat God hen een lang leven zou schenken, zonder al te veel gebreken en zonder moeilijkheden; en -vooral- hoopten zij dat God hen veel nakomelingen zou gunnen.
In dat opzicht zijn de joodse stamvaders, die 'primitieve' herders waren, te vergelijken met de chinese taoisten, die een levensleer verkondigden die het vooral goed deed op het chinese platteland. Deze 'boeren' hadden geen hoger verlangen dan een zorgenvrij, gezond bestaan. Ze richtten hun aandacht vooral op het instandhouden van de seksuele- en levenskracht en ventileerden een afkeer van het moderne leven, daar dit georganiseerde leven de 'levenskracht' -spanning!- teniet doet.
In dat opzicht heeft het moderne leven van de westerse mens wel de trekken van deze oude chinese levensleer. De wens om vrij te zijn van spanning en een zo lang mogelijk, zorgenloos leven te leiden beheerst ook de moderne mens. We willen 'zen' zijn, want inmiddels weten we dat spanning ontstekingen in de darmen en de buik veroorzaakt- en ontstekingen zijn de kiem van dodelijke ziekten.
Waarom hebben we echter behoefte aan een bovennatuurlijk leven? Een bekend antwoord is dat God of het 'universele bovennatuurlijke mechanisme' ons het eeuwige leven kan schenken- wellicht als beloning voor een oppassend leven. Stel echter dat we inderdaad eeuwig leven en dat we eeuwig moeten ervaren dat mensen elkaar het leven zuur maken: is dat niet eerder de hel?
Welke bijzondere kwaliteiten heeft het eeuwige leven? Waarom zou een mens religieus zijn?
Eeuwige gelukzaligheid -je leeft dan eeuwig en bent altijd aangenaam gelukkig- is niet zinvol, zoals gezegd, want de gelukzaligheid is slechts een toestand waarin de ontvankelijkheid voor het lijden verdoofd is. Wie gelukzalig is kan zelfs niet beroerd worden door verminking, zoals we leren van Batailles fotoos. Gelukzaligheid is dan ook welbeschouwd niets anders dan een 'algehele vorm van onverschilligheid',- het is de ultieme droom van de stoïcijn. Het is echter geen bovennatuurlijke kwaliteit die het noodzakelijk maakt om een metafysische santekraam op te tuigen van hemel, hel, ziel, engelen, verlosser, God en wat dies meer zij. Wie verlangt naar de gelukzaligheid kan beter zich terugtrekken in een beschutte omgeving -een fraai landhuis- om zichzelf langzaam, wel-overwogen te doden met morfine.
Het aardse leven, met zijn praktische imperatieven, heeft ons zo sterk in de greep, dat we niet eens kunnen zeggen waarom we gelovig zijn- we hebben geen idee wat het geloof in een bovennatuurlijke werkelijkheid -het geloof in een bovennatuurlijke kracht of machine- ons zou moeten opleveren.
Waarom geloven? Wie het weet mag het zeggen.
De enige reden die ik kan bedenken is dat een God een werkelijkheid kan scheppen die 'ethisch absoluut' is: het is een bestaan dat in absolute zin rechtvaardig is. En alleen een rechtvaardige voortzetting van het bestaan is zinvol en boven alle bezwaren verheven.
Hoe God een dergelijke werkelijkheid kan verwezenlijken echter zou ik zo een twee drie niet weten, want het hemelse absolutum kan alleen geconstrueerd worden door 'iemand' die beschikt over bovennatuurlijke middelen en zich niet hoeft te houden aan de logische wetten [1].
-----
[1] Wat ik feitelijk betoog is: religie is alleen zinvol als we een beroep kunnen doen op een hogere macht, oftewel: als een 'buitengewone instantie' ons bestaan wil 'bemiddelen': we hebben een 'instrument/persoon/machine' (=God, die noch instrument, noch persoon, noch machine is: maar hoe anders hem aan te duiden) nodig die ons kan helpen om onze aardse beperkte existentie te overtreffen. God overtreft ons denkvermogen kwalitatief. Hij beschikt niet alleen over een 'hogere rekensnelheid', maar hij beschikt ook over denkwetten en inzichten die voor ons schier onnavolgbaar zijn, om niet te zeggen 'aburd'. God is een 'volstrekt vrij' systeem, niet beperkt in enig opzicht.
20 opmerkingen:
Hiernamaals?
Behoort bij het godsgeloof ook het subgeloof dat er een persoonlijk hiernamaals is? Of kun je een godsgelovige zijn zonder geloof in een hiernamaals? Wat is uw positie?
RV,
Een persoonlijk hiernamaals?
Ik was een kind, hoe kon ik weten
Dat dat voorgoed voorbij zou gaan
Dit zong Wim Sonneveld in zijn liedje "Het Dorp".
Een van de hardnekkigste infantiele overtuigingen is wel het idee dat er aan je zijn geen einde komt.
Als kind weet je nog niet dat je uit het feit dat je er nu wel bent niet kan concluderen dat dit zo blijft. Je denkt daar nog helemaal niet over na.
Mensen accepteren wel dat er een tijd was dat je nog niet bestond maar zover kunnen we niet teruggaan in onze herinnering. We weten niet beter dan dat we bestaan.
Inmiddels weet ik wel beter. 's Morgens bij het ontwaken realiseerde ik mij soms ik dat er zojuist een hiaat in mijn bestaan was maar aangezien alles went gaf ik daar niet de aandacht aan die dit verdient.
Ik realeliseerde mij gaandeweg dat er een tijd komt waarin ik niet meer wakker word, net zoals er een tijd was voor ik voor het eerst wakker werd. Daar had ik grote moeite mee maar toen ik eenmaal aan deze gedachte gewend was verdween iedere twijfel die ik nog had.
Onderhand ben ik wat dat betreft geen kind meer.
In zekere zin bestaan sommige mensen die al lang geleden overleden zijn nog steeds als personen in je herinnering. Soms als zeer levendige herinnering waarin je zelfs kunt voorstellen wat zij over een situatie zouden denken waar ze zich zelf nooit over uitgelaten hebben.
Als ik zo een herinnering wordt zou je kunnen zeggen dat ik nog ergens iets van een reëel persoonlijk bestaan heb in iemands mentale wereld maar dat ben ik niet zelf.
Dus nee, ik geloof wel in een hiernamaals, maar onszelf of elkaar vinden kunnen we alleen maar in het hier en nu, tenminste als we voldoende wakker zijn en dat zijn we meestal niet eens.
Schrale troost: ook lijden doen we alleen maar als we er zijn.
Mensen zeggen wel dat iemand door zijn dood uit zijn lijden verlost wordt maar in werkelijkheid blijft er van ons niets over wat kan lijden.
Het hiernamaals kan wel zonder God, maar God zou zijn kinderen erg telerstellen als hij geen hiernamaals kon aanbieden. Wat is dan nog de zin van zijn bestaan?
Mijn hiernamaals is nox aeterna (het eeuwige duister). Er ligt een eeuwigheid voor me, en er ligt een eeuwigheid achter me, mijn nacht. Maar, een gedachte van Nietzsche (niet oorspronkelijk) is die van die ewige Wiederkunft.
De tijd is oneindig – dat staat vast – de materie is eindig - een hypothese. Het aantal permutaties van die materie is dan weliswaar heel groot, maar niet oneindig. Ze zijn telbaar. Gezien die eeuwigheid zal de permutatie die zich vandaag manifesteert, en waarin ik dit opschrijf, op enig moment opnieuw voordoen, bij kans of door determinisme.
De (schijnbare) eeuwigheid tussen twee dezelfde permutaties is dan mijn nox aeterna. Mijn hiernamaals, maar ook mijn hiervoormaals. Om die door te komen heb ik geen God nodig.
God heeft wel schepselen nodig. Die zijn het immers die hem herkennen, die hem dienen, die hij naar willekeur kan zegenen en treiteren zodat/opdat ze de wereld als een tranendal zien en behoefte krijgen bij hem te wonen.
Jan- Auke,
Je zegt:'Een probleem voor alle religies is het probleem van het 'hemelse absolutum': het is de vraag wat je religieuze levenshouding je uiteindelijk oplevert.
Laten we het christelijk geloof -een variant althans van dit geloof- als voorbeeld nemen. Wie een leven leidt dat God behaagt zal de eeuwige gelukzaligheid ten deel vallen.'
In de noot zeg je: ........'maar hij (God) beschikt ook over denkwetten en inzichten die voor ons schier onnavolgbaar zijn, om niet te zeggen 'aburd'. God is een 'volstrekt vrij' systeem, niet beperkt in enig opzicht.'
Na het lezen van de noot vervallen dan de beginregels van je opstel, lijkt mij. [Hoe zou God de menselijke algemene mores moeten hanteren (als God-zijnde NB!): doe je iets voor mij, dan krijg je iets terug.... dat heeft toch helemaal niets met onvoorwaardelijke goddelijk liefde te maken?!!]
Dit stuk verwart mij omdat ik niet begrijp waar je zelf staat.... Weerspiegelt dit opstel je eigen visie? Zo ja, hoe passen die aangehaalde regels van de noot daar dan bij?
"Een probleem voor alle religies is het probleem van het 'hemelse absolutum': het is de vraag wat je religieuze levenshouding je uiteindelijk oplevert."
De dolle man was weggejaagd en de rust keerde terug op de markt. Zijn kapotte lampje was opgeruimd en vrolijk scheen het zonnetje uit de verkeerde hoek. Ja ja uit de verkeerde hoek: zo werd alsnog toch wel duidelijk dat de zon op drift was geraakt en de dolle man ergens toch wel een beetje gelijk heeft, namelijk dat de zon losgemaakt was van de horizon omdat god was vermoord.
De handel hernam zijn onderhandelingen en op een voetstuk stond de nieuwe god: een gouden kalf met de naam Mammon. Toen stond er een nieuwe profeet op, op de cirkelvormige plaats in het midden van de markt en hij zei: Nietzsche is nu ook dood, leve ik "Weltsche" ik ben nu de profeet van onze god Mammon. Bedenk dat erom gaat dat al jullie inspanningen nut hebben. Dat is onze hoogste moraal: eeuwige gelukzaligheid zullen we van Mammon onze god krijgen als beloning voor onze inspanningen in deze hel van bod en tegenbod en eigenbelang. Het is wel doorbijten zei hij toen met een licht bevende stem, want er ontstonden lange dreigende schaduwen toen de zon even kort de horizon dreigde te raken.
Een filosoof probeerde dat nog uit te leggen: bij deze filosofie gaat het om het nut: voor ons geleerden noemen we het utilitarisme: iedereen blij als we in vrijheid elkaar proberen af te zetten in neo liberaal geneuzel: echte vrijheid. Maar niemand luisterde. Alle aandacht ging uit naar de profeet Weltsche. Hij hernam zich en sprak als volgt:
"Het is de vraag wat je religieuze levenshouding je uiteindelijk oplevert. Het is tenslotte niet alles goud wat er blinkt" Het is wel een probleem voor alle andere religies maar niet voor onze god: god is NIET één, alleen de onze is ECHT. In de USA weten we dat beter dan waar ook ter wereld.
En de profeet met een goudglans op zijn gezicht en wit haar begon te onderhandelen met de lucht: "Oh grote levensadem u die de vader is van de eniggeboren zoon de heilige Mammon". Hoeveel 'hemelse absolutum' krijg ik voor één kilo goud?
En er stak een orkaan op en de markt werd vernietigd.
Tenminste voor hen die menen dat het "principe verantwoording"* niet bestaat en een persoonlijke transcendente anthropomorfe god de rotzooi van de mens wel zal opruimen.
Met vriendelijke groet van JanD
*ik moet toch eigenlijk dat boekje van Hans Jonas eens lezen. Ik weet er niks van.
Beste Bert
Mooie wijze woorden schreef je.
Af en toe, nou ja, bijna dagelijks denk ik aan mijn overleden ouders. Vaak kleine herinneringen. Toch gek dat ik nog zo vaak aan mijn ouders denk. En ook aan andere overleden mensen zoals docenten.
Jan-A.,
"Hoe God een dergelijke werkelijkheid kan verwezenlijken echter zou ik zo een twee drie niet weten, want het hemelse absolutum kan alleen geconstrueerd worden door 'iemand' die beschikt over bovennatuurlijke middelen en zich niet hoeft te houden aan de logische wetten [1]".
Twee opmerkingen hierover:
1) Als iemand beschikt over bovennatuurlijke middelen wil dat nog niet zeggen dat hij niet beschikt over natuurlijke middelen.
2) Als iemand zich niet hoeft te houden aan de logische wetten wil dat nog niet zeggen dat hij er zich niet aan houdt.
Als je dit bedenkt verdwijnen de door jou genoemde redenen waarom je zegt niet te weten hoe God een hemels absolutum kan realiseren.
Overigens valt te betwijfelen of er iemand bestaat die over bovennatuurlijke middelen beschikt en zich niet hoeft te houden aan de logische wetten.
vr. gr.,
Jac
Jan-A.,
"God is een 'volstrekt vrij' systeem, niet beperkt in enig opzicht".
Weet jij dat er een God is en dat die een volstrekt vrij systeem is en niet beperkt in enig opzicht?
Of denk je dat God, indien hij bestaat, een volstrekt vrij en niet beperkt systeem is? En waarom dan volstrekt vrij en onbeperkt? Of acht je het slechts mogelijk dat zowel het een als het ander het geval is?
Alles wat jij weet is waar. Als jij dus weet dat God bestaat en een volstrekt vrij systeem is dan is dat waar en dan weet ik het ook als ik weet dat jij dat weet. Maar ik weet niet dat jij dat weet en in de filosofie is het ongebruikelijk om iemand zo maar te geloven op z'n woord. Daarom ben ik benieuwd waarop jij de bewering dat God bestaat en dat hij een volstrekt vrij systeem is baseert. Het is namelijk nogal wat wat je beweert. Of vind jij het zo vanzelfsprekend wat je zegt dat het niet eens verantwoord hoeft te worden?
vr. gr.,
Jac
Leonardo,
[Gezien die eeuwigheid zal de permutatie die zich vandaag manifesteert, en waarin ik dit opschrijf, op enig moment opnieuw voordoen, bij kans of door determinisme.]
Zo heb ik ook lange tijd gedacht maar pakweg 15 jaar terug -ik ben nu 83- kwam ik tot de overtuiging dat wij niet meer dan regenwolken met praatjes zijn. Als een wolk verwaait is die wolk er niet meer. Er komen nieuwe wolken maar dat zijn andere.
Het is geruststelend dat ik wat kan doen zolang ik leef. Mensen die in een persoonlijk hiernamaals geloven missen dat, die moeten leven met de twijfel of ze in hun persoonlijk hiernamaals überhaupt wat kunnen doen.
Aafje,
[Hoe zou God de menselijke algemene mores moeten hanteren (als God-zijnde NB!): doe je iets voor mij, dan krijg je iets terug.... dat heeft toch helemaal niets met onvoorwaardelijke goddelijk liefde te maken?!!]
Laat je niet in verwarring brengen.
Als je gelooft in de onvoorwaardelijke goddelijk liefde blijf daar dan bij zolang je leeft. Wees een wolk met onvoorwaardelijk geloof dan wacht je geen teleurstelling. Het is zonde van je leven als je gaat twijfelen.
Als je toch twijfelt probeer dan troost te vinden in de gedachte dat een wolk geen eeuwig leven is beschoren. Zo onbarmhartig kan een liefdevolle God niet zijn.
Aafje, ik weet niet helemaal of het antwoord dat ik zal geven een goed antwoord is op je vraag (als dat niet zo is, geef me dan maar een schop tegen de schenen: dan zal ik het opnieuw proberen).
Overigens, die laatste beschrijving van God, in de voetnoot, is niets anders dan een verkapte manier om te zeggen dat God almachtig/alomtegenwoordig is. Volgens Descartes heeft God één eigenschap die allesbepalend is: hij is almachtig. Descartes trekt daaruit de lering dat God onze beperkingen overtreft. God is 'vrij' om te denken wat hij wil: God kan zich indenken dat een berg geen dal heeft, voor de mens is dat een onmogelijke gedachte. (Je ziet nu waar ik mijn ideeën voor een promotie vandaan had: gestolen van een echt groot filosoof...)
Het is voorts een koud kunstje om te betogen dat een dergelijk 'vrij' systeem bestaat. Een naturalist kan niet anders dan toegeven dat alles, dus ook de logische denkwijze, van natuurlijke makelij is. Je begint je betoog dan ook als naturalist: je stelt dat alles van natuurlijke makelij is en dus 'contingent' is. Waaruit, na wat mitsen en maren volgt, dat de werkelijkheid zelf niet logisch is: en dat een 'vrij' systeem zeker bestaat.
Maar wat dan? Waarom zou je waarde hechten aan een dergelijk 'vrij' systeem? Wat schiet de mens op met het bestaan van God? Is je leven opeens zinvol omdat God bestaat?
Stel dat je je 'eenvoudigweg' fijn voelt omdat God bestaat. Maakt dat dan het leven zinvol? Een mens kan zich ook blij en gelukkig voelen als hij in het gezelschap is van een goede vriend. Die functie hoeft niet noodzakelijkerwijs te worden vervuld door (een) God.
Je hebt religies in soorten en maten. Sommige religies zijn nauwelijks meer dan een levensleer (confucianisme, taoisme, stoicisme, epicurisme, humanisme, enz), andere religies zijn sterk metafysisch (christendom, hindoeïsme, boeddhisme, enz.). De vraag is nu: wat hebben de metafysische religies te bieden wat de levensleer-religies niet kunnen bieden? Wat is de eventuele meerwaarde van een bovennatuurlijk 'persoon' of van een bovennatuurlijke 'kracht'. Welke religieuze 'problemen' kun je oplossen met een God die niet kunnen worden opgelost door een levensleer?
Persoonlijk ben ik een zeer naief en kinderlijk mens. Ik ben christelijk georienteerd omdat ik de bergrede eenvoudig mooi en rechtvaardig vind: alle mensen die geleden hebben zullen 'in het koninkrijk van mijn vader de eersten zijn'. Ik heb medelijden met de mensen, medelijden met hun stumperige manier van doen, medelijden met de gebrekkigen- medelijden met mijn leerlingen die zich soms zo slecht kunnen redden, die kwetsbaar zijn, die nare ouders hebben, die zich op hun zestiende al mislukt voelen, die zich overbodig voelen, overtollig, die bij een spreekbeurt niet uit hun woorden komen en zich daar blijvend voor schamen, - ik ben christen uit liefde voor de zwakke mens. Ik ben dus gewoon gelovig omdat ik het harde leven zelf niet verdraag, omdat ik niet stoer genoeg ben en voornamelijk bewogen wordt door medelijden. En God -een bovennatuurlijk almachtig persoon- moet dit onrecht maar eens even op bovennatuurlijke wijze recht zetten. Althans, hij is de enige factor die dat zou kunnen. Aan Kees, Piet en Klaas uit de Boterstraaat te Zaandam heb je in dat opzicht niets. Het atheïsme is ook al niet bruikbaar, de atheïst aanvaardt de hardheid van het bestaan (al dan niet gelaten). Ik heb dringend een zachtmoedige, rechtvaardige God nodig, zodat het leven -gezien het lijden van de mens- te dragen is. Zou God niet bestaan, dan kun je beter dood zijn.
oh Bert, je bent wel erg jong begonnen met omdenken. Ik wacht nog even.
Op mijn zerk(-je ... niet te groot) zal de inscriptie komen: WAITING FOR THE NEXT BIG BANG
Jan-Auke,
[Zou God niet bestaan, dan kun je beter dood zijn.]
Niet zo somber. Je maakt Aafje daar niet vrolijker mee.
Troost je met de gedachte dat "dood" en "zijn" elkaar uitsluiten. Het enige wat je bent is leven.
De dood heeft Descartes het zwijgen opgelegd. Van hem heb je niets meer te vrezen.
Leonardo,
"Geruststelend" lijkt wel een Freudiaanse verschrijving maar ik vrees dat dit een goede karakterisering is van geloof. Het niet zo zeker weten dat men het zeker weet.
Het is geruststellend dat twijfel opzij gezet kan worden zodat dingen gedaan kunnen worden.
Zo blijft Jan-Auke maar twijfelen zonder ook maar enige vordering te maken.
Ik las trouwens net dat het wereldkampioenschap uitstellen uitgesteld was.
Bert schrijft
"15 jaar terug kwam ik tot de overtuiging dat wij niet meer dan regenwolken met praatjes zijn. Als een wolk verwaait is die wolk er niet meer. Er komen nieuwe wolken maar dat zijn andere."
De golven in de zee doven uit en er ontstaan weer nieuwe golven vanuit vergelijkbare wervelingen vanuit de diepte: maar het water blijft zichzelf. Dit verhaal tracht het verschil tussen reïncarnatie en zielsverhuizing te verduidelijken. (er bestaat geen ziel anatta) Wel informatie van de structuren (Khandas)
Twee golven naderen de kust: "help help zei een golf: we worden kapot geslagen we gaan dood", "maak je niet druk we blijven water."
Bedenk dat regenwolken ook een (soort) leven hebben, net zoals een wervelwind of een bolbliksem: ze worden geboren en gaan dood, ontstaan en vergaan. Net als alle fenomenen.
groet van JanD
Jan Auke
Mijn bijdrage van de dolle man en de opgestane god Mammon is een felle reactie op het handelen met god: "voor wat hoort wat". Bijvoorbeeld de hemel in het hiernamaals als ik netjes de wetten volg.
Dat vind ik blasfemie.
Het is ook de perversie van de aflaten en de verrijking daardoor van de priesterkaste. Logisch dat er opstanden uitbraken in de kerk. Ik voel me niet protestant-achtig maar een ketter, van kathasis: zuiverheid. Die tezamen met de heksen werden vermoord. Heeft niks met de uitspraken van de (al of niet) mythische Jezus te maken. Het is de dwang van Rome die later werd herhaald met dezelfde symbolen door het fascisme.
Ik heb de indruk dat Aafje haar vraag ook zo bedoelt. Het gaat om agapé: goddelijke liefde die geeft zonder te verwachten. Dat is geen verstandelijk bedacht "vrij systeem", maar veel meer en totaal anders dan dat.
groetjes van JanD
Bert,
Dit is de leukste post die ik ooit van je heb gekregen, als vondst, als beeldspraak! Maar je ondertoon ontgaat me natuurlijk niet.
Nogmaals, het is bij mij geen gelóóf, Bert! Het is een ervaren, een alles doordringend ervaren. Hoe onbegrijpelijk ook vanuit de alledaagse aardse werkelijkheid, het ervaren van die goddelijke onvoorwaardelijke liefde (eeuwige goedheid, stralendheid, etc. etc.) is beslist van een grotere realiteitswaarde dan het ervaren van wat dan ook uit je dagelijkse leven. Die ervaring is niet ongedaan te maken en de zeggingskracht ervan geldt nog steeds. Zo nu en dan ervaar ik dat op geheel praktische wijze, als ik eens wat teveel af mocht dwalen, niet zo meer 'bij de les' ben, krijg ik vaak even een praktische 'reminder'.... :-)
Het zou kunnen dat je voorstelling van een eeuwig leven niet juist is.... Een mens gaat gauw uit van voorstellingen vanuit het aardse (be)leven en de aardse werkelijkheid, uitgebreid met wat fantasie. Of je hebt nog steeds woorden in je herinnering vanuit de christelijke traditie, bv: 'eeuwig zingen voor Gods troon'! Daar moet je toch niet aan denken....
Bedenk ook dat elke tijd zijn eigen woorden en uitdrukkingen heeft, bv woorden als 'almachtig' en Gods 'troon' getuigen van een erg mannelijke energie die in het OT zorgde voor een patriarchale verbeelding van allerlei zaken!
De woorden Gods eeuwige liefde en barmhartigheid spreken me inderdaad meer aan!
Jan-Auke,
Nog meer over twijfel.
In situaties waar een foute beslissing mogelijk desastreuze gevolgen kan hebben en je niet lang kunt twijfelen moet je een duidelijke beslissing nemen en daar ook bij blijven.
Mijn vlieginstructeur heeft mij dat ingeprent want die situatie komt in de vliegerij niet zelden voor.
Als je bij het starten meent dat het einde van de baan wel erg dichtbij komt en je gaat twijfelen of je het wel haalt dan moet je de start onmiddelijk afbreken.
Als er geen twijfel is dan moet je je concentreren op het starten en je niet laten afleiden van waar je mee bezig bent. Bij het landen is dat nog belangrijker want dat vereist nog meer aandacht.
In de wetenschap is twijfel minder gevaarlijk, twijfel is daar juist belangrijk omdat die maakt dat je niet te gemakkelijk gelooft in wat je bedacht hebt.
Hetzelfde geldt voor filosofen maar toen ik als kind van 7 twijfelde aan de verhalen over God wist ik al dat spreken over die twijfel taboe was. Op de kleuterschool hadden de nonnen dat blijkbaar voldoende duidelijk gemaakt.
Die twijfel had plaats gemaakt voor een gevoel van onmacht om voor mijn ongeloof uit te komen want daar twijfelde ik niet meer aan.
Tijdens mijn puberteit wist ik niet hoe ik met meisjes om moest gaan dankzij gescheiden scholen. Een meisje raakt snel verveeld bij een twijfelaar in woord en daad maar daarover spreken met je opvoeders was ook taboe. Gelukkig hadden mijn vriendjes daar minder moeite mee
Toen ik 27 was ben ik nog wel voor de kerk getrouwd om de lieve vrede te bewaren maar van die taboes was ik af en dat wist de pater die ons trouwde want daar hebben we veel en openhartig over gepraat.
(Mijn vrouw en ik heben ons vaak afgevraagd of dat te maken had met zijn uittreding kort na ons huwelijk.)
Feitelijk hadden die toestanden niets met religieus geloof te maken maar met al die merkwaardige uitspraken die kerkgenootschappen blijkbaar nodig vinden.
(Recent moesten Katholieken op gezag van een onfeilbare paus aan een wonderdoener geloven die zeker naar de hemel is gegaan.)
Als je twijfel hebt over leven en dood bedenk dan dat als je kiest voor de dood je geen leven meer hebt.
Als je kiest voor het leven hou dan op met dat getwijfel en doe dan wat met je leven.
Geeft niet wat. Niks mis met je door God te laten inspireren goed te doen.
Jan-Auke,
Dank je wel voor je uitgebreide antwoord! Hierdoor begrijp ik de verbanden in je opstel beter. De Bergrede vind ik ook heel mooi! Net zo als 1 Korintiërs 13.
Jan Auke
Over "de wereld is lijden: zelfmoord"
Ik verdenk Stephen Prothero er sterk van met zijn "God is niet één" dat hij onder de toonbank of onder tafel de notie met hypnotische methoden verkoopt dat de Noord Amerikaanse God de enige ware god is en andere goden vals zijn.
Dat leid ik af uit de video https://www.youtube.com/watch?v=25LyjRW73Zc waar ik enkele fragmenten heb gezien. Hij is zeer leep in lichaamstaal en mimiek en retoriek, als hij zegt geen kritiek te leveren op bepaalde "wonderen" maar dan toch maar wel de onwaarschijnlijkheid daarvan subtiel belachelijk maakt. ( grijns) Hij heeft geen begrip voor symbolische taal en neemt de oppervlakte structuur en tegenspraak letterlijk en gebruikt dat dan voor zijn dus oppervlakkige syncretische leer. Ik bedoel niet dat hij wetenschappelijk oppervlakkig is, dat zeker niet hij heeft titels, maar geen enkel begrip toont voor wat Ulrich Libbrecht de "diepte structuur" noemt. Hij ziet allerlei tegenstellingen en gooit dat op een giftige syncretische hoop, maar wel onder de vlag van: er zitten toch wel leuke kanten aan al die goden en dat si toch wel cultureel waardevol. ja ja
Ook kwam ik toevallig een fragment tegen waar hij speciale aandacht had voor het hindoeïsme. Dat het hindoeïsme niet zoals andere religies zegt "jouw god is niet echt omdat de mijne echt is". Het hindoeïsme absorbeert/assimileert andere zienswijzen, bijvoorbeeld, Jezus is een avatar van Vishnu. Iedereen blij en tevreden geen dogmatische tegenstellingen: dus in het hindoeïsme is men in staat in vrede met elkaar te leven met zeer uiteenlopende wereldbeelden en soorten goden. Nu komt het: slip of the tongue: "dat is gevaarlijk!"... Dus toch een persoonlijk waardeoordeel waarbij als ik het goed begrepen heb impliciet het christendom er goed van af komt voor het milleu. (hum hum)
Hij heeft o.a. een boek geschreven: The White Buddhist: The Asian Odyssey of Henry Steel Olcott Dat laat zien dat de theosoof van het eerste uur Henry Steel Olcott van zijn Azië reis een nieuw christelijk - oost religieus - syncretisch verwatert iets heeft gemaakt. En dat heeft hij goed gezien, zijn angst is misschien wel dat bij gebrek aan spiritualiteit in de USA kerk de theosofie belangrijk zou kunnen worden. Er is wel een addertje onder het gras: hij kijkt nl naar de oppervlakte structuur.
De theosofen zijn goed in de esoterische wijsbegeerte en het leren denken in het idealisme. Maar, zoals Stephen Prothero juist vaststelt, maken de theosofen op sommige punten een christelijk mengelmoesje van. Neem bijvoorbeeld het nirwana hier "in het westen" dat is een soort gelukzalige hemel. Dat zeggen de "meesters". Och ja, ook bij de theosofen was ik niet "thuis". In een direct vanuit het toen nog geïsoleerde primitieve Birma 10 daagse intensieve vipassana boeddhistische retraite hoorde ik dat het ingaan in nirwana een manier van zelfmoord is, om het lijden in het leven te ontsnappen en niet terug te keren als mens of dier. De prof oost Aziatische religies Paul van der Velde heeft me dat ook verteld: het onthechten is daar een soort van zelfmoord om niet meer aangetrokken te worden door de wereld van maya met zijn lijden.
Daarom Jan Auke de waarschuwing, alles is mogelijk! Dat zeg je ook zelf. Er is een tempel in India die krioelt van de ratten omdat een heilige heeft gezegd dat hij als rat wedergeboren zou worden. Je weet alleen niet welke rat.
Overigens zie ik op het einde van die video van Prothero, dat hij met hypnotische indoctrinatie methodieken af zit te geven op de meest verdraagzame religie: het hindoeïsme: omdat bijvoorbeeld die de rivieren zo heilig vinden. Hij heeft gelijk en vooral (vind ik dan) ongelijk. hihi.
Groetjes van JanD
p.s. ik heb hypnose bestudeerd en beoefend.
p.s. Prothero meent echt dat spiritualiteit uit religie voort komt. Het moet niet gekker worden. Want zijn "religie" is bij hem een geloofssysteem en geen wederkeren naar de bron. (meen ik)
Een reactie posten