'Patrick Chatelion Counet presenteert 'Het absurde universum'
Donderdag 14 maart, 19.00 - 21.00 uur
Patrick Chatelion Counet is theoloog en wetenschapsfilosoof. Hij schreef het boek 'Het absurde universum' waarin hij verschillende theorieën beschrijft over het ontstaan van het heelal met een filosofische insteek. Er zijn grenzen aan de mogelijkheden die we kennen en de beschrijving van de werkelijkheid wordt alsmaar theoretischer én alsmaar absurder. Uiteindelijk blijft er maar één conclusie: absolute kennis van het heelal is onmogelijk. Dit boek wordt bij ons gepresenteerd op donderdagavond 14 maart. De presentatie begint om 19.00 uur. Graag aanmelden via 024-3020130 of info@dekkervdvegt.nl.
Dekker vd Vegt is gevestigd in Nijmegen
10 opmerkingen:
Ik heb het boek nog niet in handen gehad. Het e-boek was ook nog niet beschikbaar. Naar de lezing ga ik ook niet, want ik moet de volgende dag weer vroeg op. Maar voor wie in Nijmegen woont -of daar in de buurt- is dit misschien een aardig uitstapje.
Jan-Auke,
Er zijn genoeg argumenten voor de stelling dat de werkelijkheid voor ons onbegrijpelijk moet blijven. Wat dat betreft moet dat boek wel een open deur zijn.
Dit zegt echter niets definitiefs over de logische opbouw van werkelijkheid. De conclusie dat de werkelijkheid absurd is moet dan ook als ongeoorloofd beschouwd worden.
Men mag dat hooguit geloven. Ikzelf geloof daar niets van op grond van het feit dat de geschiedenis heeft laten zien dat veel onbegrip plaats heeft gemaakt voor begrip.
Die beweging kent maar één richting.
Het is tragisch dat de meeste mensen die beweging niet volgen.
Beste Bert
Wat de schrijver van "Het absurde universum" met "absurd" bedoelt, weet ik niet. Je hebt in elk geval twee begrippen "absurd". Het ene is synoniem met "contradictoir". Het andere betekent zoiets als: botsend met onze naïeve intuïties.
Wellicht bedoelt de schrijver het tweede "absurd". Wellicht vindt hij dat onze naïeve, al te naïeve intuïties botsen met de natuurkundige theorieën.
Ik zou dan zeggen: jammer voor die intuïties maar weg ermee. Maar misschien hangt de schrijver, postmodern en deconstructivistisch als hij is, toch nog een beetje aan die menselijke, al te menselijke intuïties. In elk geval, sommige filosofen smalen nogal op het zogeheten sciënticisme. In navolging van de fenomenologie, die in de jaren vijftig en zestig nogal wat opgeld deed.
Hoe het zij, de natuurkundige theorieën zijn intern allemaal consistent. Wel kunnen ze onderling botsen. Maar men probeert dat te verhelpen.
Daarnaast hebben fysici nog nergens een contradictoir feit ontdekt, bijvoorbeeld een vierkante cirkel.
Ik hou het er maar op dat de schrijver een ander begrip "absurd" hanteert dan het "absurd/contradictoir" uit de logica.
De schrijver is overigens zeer goed opgeleid. Filosofie, bijbelwetenschap en rechten. Geen lichtgewicht. Maar het zou kunnen dat hij in zijn filosofie toch iets teveel voelt voor de menselijke, al te menselijke, te simplistische intuïties. Maar ik ken het boek niet.
Niets mis, hoor, met je wetenschappelijk wereldbeeld. En ja, wetenschap heeft meer vragen dan antwoorden. Net als de filosofie. Wetenschappen en filosofie zijn vraagkundes.
Vandaag was ik in de gelegenheid om het p-boek in te kijken (stonden twee exemplaren bij de plaatselijke boekhandel). Ik heb het geduldig even doorgebladerd (het is maandag, dus is het rustig in de winkels, en er staan comfortabele leunstoelen).
En zo heb ik, nogal in het geniep, een paar fotootjes kunnen maken van enkele sleutel-teksten (passages). Niet netjes van mij, maar ja, boeken zijn zo duur: je wilt vantevoren toch graag weten wat je in huis haalt...
De algemene opzet van het boek is, zoals ik reeds bevroedde (moet dat met dubbel 'd'?), om te laten zien dat we de wereld niet begrijpen: want kwantummechanica, en snaartjesfysica, en de raadselen omtrent het ontstaan van het universum, enz. Dat soort zaken. Zo wordt bijvoorbeeld ergens in het boek genoemd dat een stroompje -in laboratoriumopstelling- daadwerkelijk helemaal linksom én rechtsom draait (met de klok mee én tegen de klok in).
Maar of dit soort feiten nu voldoende zijn om mensen er van te overtuigen dat het universum absurd is... Je kunt niet uitsluiten dat de puzzel, dankzij een nieuwe theorie, in de toekomst -over pakweg 153 jaar- zeer eenvoudig is en dat alle 'stukjes' gemakkelijk in het nieuwe raamwerk passen.
Een principieel bewijs voor de absurdititeit van het heelal geeft hij niet. Hij schrijft: "Absurd definieren we als hetgeen waar we met onze geest, ons verstand, ons begrip niet bij kunnen. Het latijnse woord absurdum staat voor het ongerijmde, iets wat niet kan, wat niet past of onbruikbaar is. (...) Absurd is wat niet logisch is, wat in strijd is met de rede, met de ratio of wat gewoonweg 'niet kan'. (...) Logica is het instrument waarmee we naar de werkelijkheid kijken. Zelfs al zou de werkelijkheid niet logisch in elkaar zitten -en iets zegt mij dat ze dat inderdaad niet doet omdat ze uiteindelijk chaos is- dan nog zouden we het grootste deel van de werkelijkheid zien als een gevolg van logica. We bezitten namelijk niets dan logica. Wanneer de logica ons brengt naar gebieden waar we met ons verstand niet meer bij kunnen -oneindigheid of niets, of dingen buiten ruimte en tijd, of nieuwe universa, of in de tijd terugreizende antideeltjes- dan betreden we het rijk van het absurdum.(...)" (pagina 33/34)
In hoeverre deze aanpak overtuigend is moeten we afwachten. Nieuw is de poging om te wijzen op onbegrijpelijke theorieen natuurlijk niet. Hoe dan ook, de hamvraag is juist of je uit het pakket onbegrijpelijke aspecten kunt/mag afleiden dat het universum 'absurd' is.
Jan-Auke,
[Zelfs al zou de werkelijkheid niet logisch in elkaar zitten -en iets zegt mij dat ze dat inderdaad niet doet omdat ze uiteindelijk chaos is]
Afgezien van deze onbegrijpelijke zin hoop ik dat je begrijpt dat chaotisch wat anders is dan onlogisch.
Stel we hebben twee reeksen van een biljoen cijfers.
De ene reeks bestaat uit het een biljoen decimale cijfers die willekeurig ergens biljoenen cijfers achter de komma van het getal Pi uitgenomen wordt. Pi kan berekend kan worden met het Algoritme van Gauss-Legendre In 2021 is Pi berekend tot een record van 62,8 biljoen decimalen.
De tweede reeks is afgeleid van de resultaten van een kwantummechanisch superpositie experiment.
Neem bijvoorbeeld het door jou genoemde experiment waarbij er sprake is van de superpositie van twee tegengestelde elektrische stroomrichtingen die ik 0 en 1 noem.
In 50% van de gevallen is die 0 en en de rest 1 maar dat is onvoorspelbaar. Op die wijze kan een binair getal gevormd worden wat groot genoeg is om omgezet te kunnen worden in een reeks van een biljoen decimale cijfers.
De clou is dat op geen enkele bekende wijze vastgesteld kan worden op welke wijze die reeksen tot stand gekomen zijn.
Beide zien er even chaotisch uit.
Toch is de reeks die afgeleid is van Pi op volkomen logische wijze geconstrueerd.
RV,
[Je hebt in elk geval twee begrippen "absurd". Het ene is synoniem met "contradictoir". Het andere betekent zoiets als: botsend met onze naïeve intuïties.]
Een illusionist laat overtuigend zien dat je intuïties niet kunt vertrouwen. In noodsituaties waarin je geen tijd hebt om te overwegen hoe daaruit te komen heb je niets anders dan je intuitie en dat is beter dan niets.
Bij filosofische beschouwingen heb je echter alle tijd.
Ik kan geen begrip opbrengen voor de
bewering dat chaos indicatief is voor absurditeit. De uitkomst van een zuiver logisch proces is vaak niet te onderscheiden van chaos. Denk maar aan een slinger aan een slinger. Ook de uitkomsten van kwantumfysische experimenten zijn chaotisch maar dat bewijst dus niet dat wereld absurd is.
Jan-Auke blijft vasthouden dat iets hem zegt dat chaos wijst op absurditeit en noemt in dit verband wederom het tegelijkertijd optreden van elektrische stroom in twee richtingen wat nota bene ook in dat boek genoemd wordt.
Ik heb dat in meer detail proberen te weerleggen in een reactie die Jan-Auke eerst niet maar later alsnog geplaatst heeft.
Waarom je je door een illusionist niet laat misleiden maar wel tegen beter weten in door je eigen intuïtie ontgaat mij.
Nog een boek
Al leven we in rare tijden, toch leven we in een tijd waarin het ene boek na het andere verschijnt.
Ik verwijs de lezers alhier naar de interessante site "Mainzer Beoachter. Daarop staat een bespreking van het boek "Anaximander" van de fysicus Carlo Rovelli door Kees Alders.
Bij mijn weten is de naam Rovelli hier wel eens gevallen. Kees Alders is een schrijver over de oud-Griekse filosofie. En Jona Lendering, de baas van de Mainzer Beobachter, is oud-historicus, zeg een historicus geschoold in de geschiedskunde omtrent de oude culturen in de buurt van de Middellandse Zee. Ook zijn artikelen over de oud-historie zijn zeer interessant en zelfs relevant.
https://mainzerbeobachter.com/2024/03/12/carlo-rovelli-over-anaximander-1/
Vergeet niet de vervolgartikelen van Alders over het boek van Rovelli.
De crux van dat boek is: wetenschap en filosofie zijn vraagkundes, vrije vraagkundes. Aldus ben ik slechts een exponent van een roemrijke traditie.
Als de heer Riemersma zich geroepen voelt om ook iets te zeggen over dat boek van Rovelli, dan zeer gaarne.
Jan-Auke,
Nog even terugkomend op de stelling dat een chaotische wereld niet hoeft te duiden op een onlogische wereld: inmiddels is Pi berekend tot op
100 triljoen cijfers achter de komma.
Ieder cijfer van deze onvoorstelbaar grote chaotische reeks is op strict logische wijze bepaald.
Beste Bert
De werkelijkheid oftewel de wereld is in orde. Dat wil zeggen: geordend en dus niet chaotisch. Oftewel formeler: coherent en consistent. Dus niet: onsamenhangend en inconsistent.
Maar de ordes oftewel de coherenties oftewel de verbanden zijn verre van simpel en zijn
dus complex.
Voor sommige mensen lijkt de wereld wellicht absurd. Maar ze bedoelen wellicht: jammer, de wereld is niet simpel maar enorm gecompliceerd en dat vind ik absurd.
Natuurlijk is de wereld gecompliceerd. Uit het complexe valt wel het eenvoudige af te leiden maar het complexe valt nooit uit het eenvoudige af te leiden. Vergelijk de diverse getallenverzamelingen. De verzameling natuurlijke getallen valt wel uit de verzameling rationale getallen af te leiden maar niet andersom.
Ons denken is gecompliceerder dan menigeen denkt. Zelfs simplisten denken gecompliceerder dan ze denken dat ze denken.
Nogal wat godsgelovigen geloven dat God zuivere eenvoud is. Maar als hij bestaat, dan is hij enorm complex.
En nu een eenvoudige maar geen eenzijdige pizza. Met een wijntje. :) En vanavond Twee voor Twaalf. Kijken of ik slimmer ben dan de spelers. :)
RV,
[Het complexe valt nooit uit het eenvoudige af te leiden.]
Dat is juist wat ik niet geloof. De reeks cijfers van de fractie van Pi is even chaotisch als complex maar onstaat door eenvoudige bewerkingen op natuurlijke getallen.
Zie wikipedia over rationele getallen.
Een reactie posten