Waar andere mensen natuurlijk gevoelig zijn voor vergissingen, onnadenkend gedrag en zelfoverschatting, daar zijn wij oplettend en alert. Voor ons geldt -ongeacht welke taak wij verrichten- dat onze bekwaamheid bovengemiddeld is.
En hiermee stuiten we dan onmiddellijk op een van de meest voorkomende ‘dwaalwegen’ (wat een prachtig woord!) van ons denken, namelijk de gedachte dat wij bovengemiddeld bekwaam zijn.
In haar boek ‘wij zijn slim’ bespreekt Weusten -die te onpas en te pas meldt dat ze trainingen geeft: je kunt aan haar hand leren hoe je de dwaalwegen van het denken kunt vermijden- een aantal van zulke dwaalwegen.
Voor mensen die het psychologisch onderzoek naar
dwaalwegen vanaf de zijlijn volgen, bijvoorbeeld door de tijdschriften regelmatig te lezen, staat er weinig nieuws in het boek.
Het verbaast mij dan ook enigszins dat Douwe Draaisma zegt dat hij veel van dit boek geleerd heeft. Of het moet zijn omdat Weusten, met haar journalistieke schrijftrant, de vele dwaalwegen van ons denken zo handig weet te verbinden met het leven van alledag, dat we duidelijk gaan inzien hoe vaak en gemakkelijk we ons eigenlijk laten meevoeren langs deze dwaalwegen.
dwaalwegen vanaf de zijlijn volgen, bijvoorbeeld door de tijdschriften regelmatig te lezen, staat er weinig nieuws in het boek.
Het verbaast mij dan ook enigszins dat Douwe Draaisma zegt dat hij veel van dit boek geleerd heeft. Of het moet zijn omdat Weusten, met haar journalistieke schrijftrant, de vele dwaalwegen van ons denken zo handig weet te verbinden met het leven van alledag, dat we duidelijk gaan inzien hoe vaak en gemakkelijk we ons eigenlijk laten meevoeren langs deze dwaalwegen.
Weusten vertelt ons niet echt iets nieuws, maar ze slaagt er wel in om ons met hernieuwde belangstelling naar dit onderwerp te laten kijken.
De kracht van dit boek is dat de schrijfster de vele wetenschappelijke onderzoeken afstoft -het boek lijkt goed gedocumenteerd- en geschikt maakt voor alledag. Hoe herken je bij jezelf de 'neigingen' (bias) van het verstand?
De confirmation bias, cognitieve dissonantie, ‘anker’-blindheid, ingebouwde denkluiheid (systeem 1 en systeem 2 denken), alle verstandelijke fouten die een mens kan maken passeren de revue. Maar dit maal worden ze gepresenteerd aan de hand van tientallen verhalen over gewone mensen, en dat maakt zulke ietwat duistere psychologische dwaalwegen -per slot van rekening is ons brein diep verborgen in onze schedel- zeer tastbaar en gewoon.
Nooit geweten dat de dwaalwegen van ons denken zo alledaags zijn. Paradoxaal genoeg maakt dit ze juist onheilspellend!
Weusten, S, Wij zijn slim, atlas/contact, €19 (ebook €9).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten